stadslandschap als levend organisme

Bas Smets pleit voor een nieuwe benadering van stads- en landschapsontwerp waarbij natuur, bodem en stedelijk leven onlosmakelijk verbonden zijn.


Bas Smets, biosferisch urbanisme, microklimaat, bodem, klimaatadaptatie, Notre-Dame, stedelijke natuur

De Belgische landschapsarchitect Bas Smets beschouwt het landschap als een levend organisme en ziet stedelijke ruimte als een verlengstuk van de natuur. In zijn visie zijn planten geen decoratie, maar actieve spelers die bijdragen aan een zelfvoorzienend microklimaat. Smets’ projecten, waaronder de herinrichting van de ruimte rond de Notre-Dame in Parijs en het ontwerp voor het Belgische paviljoen op de Bi nnale van Veneti 2025, combineren wetenschappelijk onderzoek, ontwerp en technologie om duurzaam stedelijk leven mogelijk te maken.

Biosferisch urbanisme en klimaatadaptatie

Zijn methode, die hij biosferisch urbanisme noemt, behandelt de stad als een tweede natuur. Hierbij wordt rekening gehouden met hoe gebouwen wind en zon be nvloeden, hoe de inrichting van straten en pleinen de waterhuishouding verandert, en hoe de bodem in steden vaak ondoordringbaar is geworden. We moeten af van het idee dat natuur en cultuur tegenover elkaar staan. Wij zijn onderdeel van het ecosysteem, aldus Smets.

Planten produceren het milieu waarin wij leven, dus als ontwerpers moeten we focussen op de cohabitatie tussen planten- en dierenleven.

Innovatieve oplossingen voor stedelijke vergroening

In zijn projecten richt Smets zich onder meer op het verbeteren van de bodemkwaliteit door het terugbrengen van waterdoorlatendheid, het aanleggen van ondergrondse waterbuffers en het benutten van regenwater voor irrigatie en verkoeling. Bijvoorbeeld rond de Notre-Dame, waar regenwater wordt opgevangen en gebruikt, en het voormalige parkeerterrein is omgevormd tot een bezoekerscentrum en groene ruimte.

Natuurlijke intelligentie en technologische innovatie

Samen met plantenbioloog Stefano Mancuso ontwikkelde Smets voor de Bi nnale van Veneti een paviljoen waarin planten via sensoren het binnenklimaat regelen een samenspel van technologie en wat hij natuurlijke intelligentie noemt.

Smets benadrukt dat de urgentie van klimaatverandering vraagt om radicale en hoopvolle acties. Door steden weer als levende ecosystemen te gaan zien, ontstaat ruimte voor innovatieve, ecologische en duurzame oplossingen die biodiversiteit, bodemgezondheid en leefbaarheid bevorderen.

Waarom is dit interessant?

• Benadrukt het belang van gezonde, doorlatende bodems als basis voor biodiversiteit en waterbeheer in de stad.
• Laat zien hoe planten en bodem het stedelijk microklimaat positief kunnen be nvloeden, met concrete voorbeelden zoals Notre-Dame.
• Legt de focus op de cohabitatie van planten en dieren als uitgangspunt voor ontwerp, relevant voor ecologisch tuinieren en ontwerp.
• Introduceert innovatieve methoden zoals ondergrondse waterbuffers en klimaatadaptieve beplanting die toepasbaar zijn in tuinen en openbare ruimtes.
• Toont de combinatie van technologische innovatie en natuurlijke processen als inspiratie voor toekomstbestendige tuinen en landschappen.
• Maakt duidelijk dat steden vergroenen en klimaatadaptief maken steeds urgenter en relevanter wordt.

Relevantie 8/10

Dit artikel past goed bij de interesse in ecologisch tuinontwerp en vergroening van de leefomgeving. Het biedt inspiratie uit de landschapsarchitectuur die toepasbaar is op kleinere schaal, zoals in (stads)tuinen. De focus ligt wel op stedelijke en publieke ruimte in plaats van de particuliere tuin, maar de principes zijn breed inzetbaar. De verbinding tussen bodemgezondheid, biodiversiteit en waterbeheer sluit direct aan bij actuele thema s binnen ecologisch tuinieren.

Bron

Titel: Bas Smets: the landscape as a living organism – IFDM
Taal: Engels
Gepubliceerd op 29-05-2025 om 10:02
Lees het originele artikel hier…